De Chinese taal en cultuur leren kennen, je verdiepen in breinyoga, schaken, muzikale vorming of zelfs astrologie; de eerstejaars leerlingen van het vwo+ op het Zuyderzee Lyceum volgen sinds dit jaar ‘verrijkende’ cursussen. Gewoon op school, tijdens de reguliere mentorlessen. ‘We proberen ze hiermee extra te prikkelen.’
Dat zegt projectleider en ECHA-Specialist meer- en hoogbegaafdheid (European Council for High Ability, ECHA), René Maats van het Zuyderzee Lyceum. Het vwo+ is voor alle vwo- en havo/vwo-leerlingen en de meer- en hoogbegaafden op deze school. Met de verdiepende cursussen moeten deze brugklassers extra worden uitgedaagd en worden de lessen beter aangesloten op hun leerbehoeften.
De cursussen zorgen ervoor dat ze meer op hun eigen niveau kunnen presteren, waardoor ze meteen ook met meer plezier en motivatie naar school gaan. Maats: ‘Hele slimme kinderen hebben vaak de neiging om te gaan onderpresteren. Ze denken echt anders en op het reguliere onderwijs worden ze wel eens over het hoofd gezien.’
Omdat ze op de basisschool en de eerste twee jaren van het voortgezet onderwijs nooit echt hun best hebben hoeven doen, vallen ze op het voortgezet onderwijs opeens in een gat. ‘Hier is het opeens wél moeilijk en moeten ze wél hun best gaan doen. Maar hoe doe je dat als je dat nooit hebt geleerd?’
Helpende hand ook voor ouders
Met de achtplusklassen en het vwo+ wil het Zuyderzee die leerlingen en hun ouders een helpende hand bieden. ‘We bieden ze begeleiding en uitdaging. Door ze naast de verrijkende, verdiepende en verbredende cursussen ook een cursus Studievaardigheden en huiswerkbegeleiding aan te bieden in hun eerste jaar, als ze dat nodig hebben. Onze docenten zijn uitgebreid bijgeschoold op het gebied van meer- en hoogbegaafdheid en hebben veel ervaring met dit type leerlingen. We hebben hier bovendien een expertisecentrum voor meer- en hoogbegaafdheid.’
Sommige cursussen op het vwo+ worden gegeven door externe docenten, sommige door interne krachten. En ze slaan allemaal aan, verzekeren Maats en ook docent en mentor Laurens Doef. ‘Vaak hebben deze heel slimme kinderen andere interesses dan hun leeftijdsgenoten en meer behoefte aan verdieping.’
Schaken is bijvoorbeeld enorm populair, ziet Doef, die aardrijkskunde en geschiedenis geeft. ‘Heel veel van mijn leerlingen hebben zich daarvoor ingeschreven’, zegt hij. En ook de breinyoga wordt goed ontvangen, vertelt Maats. ‘Dat wordt gegeven door een docente die haar lessen baseert op neurowetenschap. Niet zweverig dus, dat sluit heel mooi aan bij de beleefwereld van deze kinderen.’
Omgaan met stress
En ze leren weer eens wat anders, verzekeren de twee. ‘Want naast dat we het ‘leren leren’ bevorderen en ook de intrinsieke motivatie, leren ze bij breinyoga bijvoorbeeld beter omgaan met stress. Er wordt aandacht besteed aan hun mentale welzijn en dat is natuurlijk inzetbaar op allerlei aspecten van hun leven.’
De vwo’ers op het Zuyderzee Lyceum begonnen het schooljaar met gewoon twee mentoruren per week. In de tweede en derde periode kiezen de eerstejaars meer- en hoogbegaafden een van de vijf verrijkingscursussen, die één mentoruur vervangt.
Ze hebben keuzevrijheid, behalve als ze hun studievaardigheden moeten opvijzelen. Dan kan hun mentor ze naar de cursus Studievaardigheden en huiswerkbegeleiding sturen.
Signalering
In het eerste jaar wordt bij alle leerlingen op het vwo de Intelligentie Structuur Test afgenomen door het Centrum voor Begaafdheidsonderzoek. De uitkomsten worden besproken met de mentor, die meteen handreikingen krijgt. Ook de ouders worden hierin meegenomen. Dankzij de test wordt meteen duidelijk of een kind kenmerken heeft van meer- of hoogbegaafdheid.
De ‘verrijkende’ cursussen op het Zuyderzee Lyceum zijn onderdeel van een onderzoek door de Radboud Universiteit Nijmegen. Die meet over twee jaar de impact van dit passende onderwijs voor meer- en hoogbegaafden in het voortgezet onderwijs.
Maats: ‘En we hebben al plannen om de cursussen ook in het tweede lesjaar door te zetten. We kunnen het aanbod wellicht uitbreiden in samenwerking met het bedrijfsleven. Bijvoorbeeld door samen projecten te doen op het gebied van duurzaamheid of innovatie.’